Żywienie króliczka

Nie można jedynie zdać się na instynkt królika w doborze pożywienia. Jest on rozwinięty tylko u zwierząt dzikich, brakuje go zaś ich oswojonym potomkom. Każdy organizm zwierzęcy wymaga pod względem jakościowym i ilościowym żywienia zgodnego z naturą gatunku, a także żywienia odpowiedniego dla wieku i stanu fizjologicznego. Króliki nie są wybredne pod względem pokarmu i jedzą na ogół dużo i chętnie. Są jednak bardzo wrażliwe na jakość otrzymywanej karmy, zwłaszcza w młodym wieku. Króliki muszą jeść dość twardy pokarm, który pomaga im ścierać rosnące przez całe życie zęby(czytałem o 5 mm przyroście siekaczy na tydzień), jednak bardzo ważną rolę odgrywa dość częste pobieranie pokarmu około 80 razy na dobę.

Trzeba bowiem wiedzieć, że króliki oprócz przednich, dobrze widocznych, długich siekaczy mają jeszcze w jamie ustnej 14 zębów na górze i 10 na dole, razem 28 zębów. W górnej szczęce mają dodatkową parę małych siekaczy, które znajdują się za głównymi. Im dłużej zajęte są odgryzaniem, żuciem i rozcieraniem pożywienia, tym lepiej ścierają zęby. Oprócz pożywienia można podawać królikowi gałązki których podgryzanie pomoże mu w ścieraniu zębów. Uwaga - nie wszystkie gałązki są zdrowe, jako szkodliwe uważa się; wiśnia, brzoskwinia, śliwa, morela, migdałowiec, tuja, cis, bukszpan, jałowiec, ligustra, złotokap (wszystkie gałązki drzew pestkowych).

Wyśmienite w celach dietetycznych oraz do korekcji uzębienia będą gałązki drzew i krzewów ;buk, dąb, lipa, klon, wierzba, brzoza, topola, olszyna, grab, leszczyna, jabłoń, winorośla, malina, jeżyna, porzeczka. Prawidłowa dieta powinna składać się z dobrych jakościowo granulatów z suszonych roślin i ziaren, mieszanek zbożowych (unikać owsa, ponieważ jest on otoczony ostrymi łuskami które mogą kaleczyć dziąsła i powodować groźną chorobę n.p. ropnie), oraz warzyw i owoców.

Siano i wodę należy podawać bez żadnych ograniczeń.

Zerwana zielonka nie może pochodzić z bezpośredniego otoczenia fabryki lub ruchliwej ulicy. Każdy owoc i warzywo muszą być starannie umyte, to samo dotyczy gałązek. Nawet na nie kropionych owocach i warzywach mogą znajdować się bakterie z rodzaju Salmonella. Zielonka może pochodzić z terenu, na którym występuje myksomatoza. Chorobie naszego ulubieńca może zapobiec jej staranne umycie.

Należy w diecie naszego ulubieńcowi uwzględnić liści cykorii (sałata i inne nowalijki najlepiej jednak podawać z własnej uprawy balkonowej), marchewkę, jabłko, liście mniszka lekarskiego, perzu czy krwawnika, siemię lniane, koniczyna, seler, pietruszka, liście rzodkiewki, liście malin. Zioła ; takie jak lubczyk, szałwia, bylica piołun, ogórecznik i koper ogrodowy, moje króliki uwielbiały koperek ( poniżej pełny wykaz zalecanych warzyw i owoców ). W sklepach dla zwierząt a nawet w większych sklepach spożywczych można kupić gotowe mieszanki ziaren lub granulaty dla królików, zwróćmy szczególnie uwagę czy jest to przygotowane dla królików to ważne, dobra firma rozróżnia - określenie gryzonie i króliki. Obecnie coraz więcej jest sprawdzonych opinii aby podawać jako dodatek do zielonek i owoców granulat. Na ogół normą żywieniową stosowaną dla królików jest podawanie mieszanek zbóż oraz granulatów a dodatkiem jest zielenina i owoce, jednak to żywienie może dotyczyć królików w fermach hodowlanych (okres życia około 8 miesięcy) nasze domowe króliki powinny być żywione w sposób całkowicie odwrotny. Zamiast dużych ilości pokarmu wysokowłóknistego przy tym niskotłuszczowego i niskobiałkowego to poprzez mieszanki i duże ilości granulatu królik otrzymuje pokarm wysokokaloryczny, niskowłóknisty, wysokobiałkowy. Następstwem takiego karmienia jest nieprawidłowa praca przewodu pokarmowego. Porównajmy skład granulatu, w dziale Jadłospis fabryczny skład granulatu Firmy ALEX.

Zapotrzebowanie królików na składniki pokarmowe.

Żywienie królików jest podstawowym czynnikiem który warunkuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Musi ono zaspakajać zapotrzebowanie organizmu, tak zwierząt młodych które rosną, jak i dorosłych, na podstawowe składniki pokarmowe (organiczne, mineralne i witaminy). Króliki są zwierzętami roślinożernymi, ale pogląd o możliwości uzyskania prawidłowej hodowli królika tylko karmiąc go zielonkami, sianem i może jeszcze odpadkami kuchennymi, nie znajduje potwierdzenia. Króliki bowiem,jak i inne zwierzęta udomowione, dla pełnego zaspokojenia swoich potrzeb pokarmowych wymagają odpowiednich ilości pełnowartościowych pokarmów (granulaty). Specyfiką tego gatunku jest jego długi przewód pokarmowy oraz silnie rozwinięte jelito ślepe z obfitą florą bakteryjną, co pozwala królikom na dobre wykorzystanie pokarmu o dużej zawartości włókna. Organizm zwierzęcy zużywa duże ilości energii, której źródłem jest spożywany pokarm. Zanim jednak dojdzie do wyzwolenia energii zawartej w pokarmie, musi on zostać rozłożony na składniki prostsze. Większość składników pokarmowych ma bowiem taką strukturę chemiczną i fizyczną, która nie pozwala im na przenikanie z przewodu pokarmowego do krwi i limfy. Czynnikami mechanicznymi, ułatwiającymi trawienie pokarmu są : żucie, połykanie oraz przesuwanie pokarmu przez żołądek i jelita.

Trunio nie jada marchewki ale sok z marchwi to jego przysmak.

Czynnikami chemicznymi biorącymi udział w procesie trawienia są enzymy wydzielane przez gruczoły trawienne i ściany przewodu pokarmowego, przez mikroflorę i mikrofaunę przewodu pokarmowego. Woda jest jednym z niezbędnych i podstawowych składników odżywczych. Już przy pobieraniu pokarmu ułatwia żucie i połykanie. Przemiany chemiczne składników odżywczych mogę odbywać się jedynie wtedy, gdy są one rozpuszczone, a fizjologicznym rozpuszczalnikiem jest właśnie woda. Woda bierze aktywny udział w licznych reakcjach przemiany, wchodząc bezpośrednio w skład tworzących się związków. Jako główny składnik krwi i chłonki jest ona transporterem składników odżywczych i produktów przemiany materii. Pochłania nadmiar ciepła w organiźmie, jej parowanie przez skórę jest głównym czynnikiem regulującym ciepłotę ciała.

Białko to kolejny ważny składnik pokamowy. Brak białka w sposób najbardziej wyraźny wpływa na zdrowie królika. Białko powstaje jedynie z białka paszy, toteż w dziennej dawce pokarmowej winno być ono stale w określonej ilości. Białko potrzebne jest młodemu królikowi do budowy nowych komórek a zwierzętom dorosłym do odnowy zużytych tkanek. Stałe i wielostronne zapotrzebowanie organizmu na białko powoduje, że jest ono tylko w małym stopniu magazynowane. Białka zbudowane są z aminokwasów, których zawartość i stosunki ilościowe są różne w różnych białkach. Najważniejsze, tzw. limitujące aminokwasy dla królików to te, które zawierają w swojej budowie siarkę (metionina, cystyna i cysteina). Zapotrzebowanie na białko można wyrażać w jego procentowej ilości w dawce, najczęściej białka strawnego. Zapotrzebowanie samic i samców w okresie spokoju płciowego wynosi 14 - 16% białka strawnego, dla małych królików oraz samic w ciąży 17 - 18%.

Węglowodany, to związki, do których zalicza się cukry proste, dwucukry, skrobię, celulozę i pokrewne związki. Najważniejszym węglowodanem zapasowym jest skrobia. Pokrywa ona zapotrzebowanie na węglowodany. Cukrowce także są źródłem energii, lecz w pewnych przypadkach nie można nimi zastąpić tłuszczy. Włókno jest najtrudniej strawną frakcją węglowodanów. Jego niska strawnośc jest przyczyną obniżenia przyswajania innych składników pokarmu. Pewna ilość włókna jest jednak konieczna. Dodatnie działanie włókna polega przede wszystkim na wypełnieniu przewodu pokarmowego, co powoduje u królika poczucie sytości. Pobudza również ruchy perystaltyczne jelit.

Równie ważnymi składnikami pokarmowymi są makro i mikroelementy. Odgrywają one bardzo zróżnicowaną role w organiźmie. Bez nich niemożliwe byłyby różne procesy biochemiczne w nim zachodzące. Niektóre składniki nawet w śladowych ilościach, mają bardzo duże znaczenie. Podobnie ma się rzecz z witaminami, z tym że większość witamin z grupy B jest syntetyzowana w organiźmie królika, nie zawsze jednak w ilości pokrywającej jego zapotrzebowanie.

Królik posiada w swoim jelicie ślepym bakterie i pierwotniaki one rozkładają nie strawione przez królika włókna roślinne (zdrewniałe części roślin). Enzymy saprofitycznych przyjaznych bakterii i pierwotniaków są one bardzo cenne dla organizmu, rozcinają bowiem długie łańcuchy roślinnych włókien i budują z nich białko własnych komórek. Produkują też witaminy z grupy B, a obumierając stają się źródłem białka dla królika. Część tych witamin i białek zostaje wchłonięta już w jelicie ślepym i okrężnicy, reszta pozostaje w tzw. kale białym czyli kale nocnym. Kał nocny zawiera duże ilości witamin, kwasu nikotynowego, ryboflaminy, kwasu pantotenowego oraz witaminy B12.

Charakterystyka ogólna żywienia królika.

Układ pokarmowy królika przystosowany jest do trawienia pokarmów roślinnych, a zwłaszcza objętościowych o dużej zawartości włókna. Jelita a przede wszystkim ślepe jelito, wyróżniają się bardzo dużą pojemnością. Zachodzą w jelicie zmiany fermentacji bakteryjnej, które prowadzą do rozkładu błonnika i przetworzenia związków azotowych niebiałkowych na białko komórek bakterii. Są to więc procesy bardzo podobne do tych, jakie zachodzą u przeżuwaczy w przedżołądkach. Dlatego też obecność w pokarmie królika włókna roślinnego jest niezbędna dla normalnego przebiegu trawienia. Część białek i witamin , głównie grupy B, pochodzących z miazgi pokarmowej wytworzonej w jelicie ślepym, nie zostaje wchłonięta przez błonę jelitową, lecz jest ona wydalana wraz z kałem na zewnątrz.

Jest to "kał nocny" który ma postać drobnych grudek o miękkiej konsystencji. Kał ten jest wydalany w nocy i ponownie zjadany przez króliki przeważnie wprost z odbytu. W ten sposób organizm królika dokładnie wykorzystuje substancje odżywcze i witaminy. Kał tzw. "dzienny" jest formowany w kształcie bobków o większych rozmiarach niż nocny. Jest on twardszy i bardziej suchy, ubogi w związki białkowe i witaminy, lecz zawiera dwukrotnie więcej włókna. Tego kału króliki nie zjadają. Zjawisko ponownego wykorzystania miazgi pokarmowej z jelit nie grozi zakażeniem oocystami kokcydiozy, gdyż gdyż ujawniają się one dopiero po upływie co najmniej 24 godzin od wydalenia przez organizm królików.

Jakie zatem należy przyjąć zasady żywienia ?.

Jestem przeciwnikiem stosowania diety ograniczającej się tylko do wody i siana. Króliki są zwierzętami roślinożernymi, ale pogląd o możliwości uzyskania dobrych efektów w hodowli karmiąc je tylko zielonką i sianem nie znajduje potwierdzenia, taka dieta ogranicza ilość potrzebnych dla życia składników pokarmowych które znajdują się w ziarnach zbóż. Stąd jako dodatek należy podawać granulat. Króliki muszą jeść przez cały czas ( w ciągu doby pobierają pokarm około 80 razy ) ponieważ służy to ich zdrowiu. Królik posiada stosunkowo mały żołądek oraz długi przewód pokarmowy z silnie rozwiniętym jelitem ślepym z obfitą florą bakteryjną co pozwala królikom na dobre wykorzystanie pasz o dużej zawartości włókna.
( w dziale Jadłospis fabryczny skład granulatu Firmy ALEX)

Przechodzenie pokarmu przez długie jelita ( 4 - 6 m )jest wymuszane nie ruchami mięśni lecz popychane następną dawką jedzenia. Aby pokarm przesuwał się przez jelito potrzeba trochę czasu i stale nowych dawek stąd jest tak bardzo ważne aby królik miał stały dostęp do paszy. Jeśli jest wygłodzony bo opiekun zapomniał napełnić miskę lub podać siano, to przy następnym karmieniu je łapczywie i zbyt dużo na raz. Bardzo szybko się nasyci, przestaje jeść stale małe porcje, a zawartość jelita wcale się nie przesuwa. Papka pokarmowa w jelicie zalega, fermentuje, gnije i wywołuje gazy. Nieuniknionym skutkiem są wówczas poważne zaburzenia trawienne. Dlatego nie należy zapominać aby stale znajdowało się w klatce siano, które spełnia rolę substancji balastowej.

Oprócz odpowiedniego doboru pełnowartościowych produktów w żywieniu królika powinniśmy się kierować jeszcze innymi zasadami. Powtarzam ale jest to ważne bardzo, do każdego rodzaju paszy należy zwierzątko przyzwyczajać powoli, podając stopniowo niewielkie ilości. Również jest zwrócenie uwagi na fakt, zanim wypuści się królika na zielona trawkę, trzeba go przez jakiś czas karmić właśnie taką zielonką jaką sam później znajdzie. Zawsze pod ręką musimy mieć dostatecznę ilość dobrego siana. Żywienie nie powinno nigdy być jednostajne lecz możliwie najbardziej urozmaicone. Zielonkę i inne pasze soczyste podajemy wyłącznie świeże, umyte i wysuszone, w dobrze wyważonych ilościach. Ich udział może wynosić około 45 % dziennej racji żywieniowej. Jeżeli po trzech godzinach od momentu podania pozostaną jakieś resztki, należy je usunąć. Zakładam, że sucha karma nie powinna leżeć dłużej niż jeden dzień. Podajemy wszelkie produkty w których skład wchodzą głównie rośliny; suszone zioła, granulki marchwiowe, kostki z lucerny, suszone warzywa i owoce (nie siarkowane) oraz produkty składające się z siana i otoczek warzywnych.

Krótka informacja z forum znalezionego przeze mnie pod adresem http://forum.gazeta.pl/forum/71,1.html?f=525&s=0 nformacji i porad na tym forum udzielają lekarze medycyny weterynaryjnej pracujący w Warszawskim Centrum Zdrowia Zwierząt MULTI-WET: lek. wet. Maciej Mikłusz, specjalizujący się w chorobach psów i kotów, a także zajmujący się chorobami zwierząt egzotycznych i gryzoni.
Na temat mieszanek zbożowych napisano ;

Pamiętaj o ziarnach zbóż , dostarczają węglowodanów , białek i są także ważne w procesach trawiennych , granulat tylko w niewielkich ilościach choć króliki zazwyczaj bardzo go lubią. Uważaj też gdzie kupujesz warzywa lepiej wybrać się na targ niż kupować piękne warzywa w supermarkecie związki ochrony roślin zawierające azotany i azotyny są bardzo szkodliwe dla królików a niektóre warzywa takie jak sałata , marchewka magazynują ich bardzo dużo. Unikaj też roślin z grupy krzyżowych np. kapusty powodują wzdęcia które mogą być dla królika śmiertelne.

A tutaj następny głos na forum o żywieniu, są to wypowiedzi które potwierdzają fakt, że każdy królik jest inny i nie należy stosować diet tak zalecanych typu siano woda i zielenina. Byłem i jestem zwolennikiem urozmaiconego żywienia królika. Autorka postu pisze "Mój królik przeżył w świetnym zdrowiu 13.5 roku - umarł w sumie z powodu wypadku " Jaką stosowała dietę Proszę przeczytać.

Dodatkiem do diety są granulaty.
Info o żywieniu ze strony lekarza weterynarii Lidii Lewandowskiej

Wbrew panującym obyczajom powinny być one podawane codziennie, ale w MAŁYCH ilościach (1/3 szklanki na dzień - porcję podzielić na 2 razy) gdyż zjadane w nadmiarze doprowadzają do nadmiernego otłuszczenia zwierząt. Nie powinny leżeć cały czas w miseczce. Nasypana porcyjka powinna szybko znikać. Tylko młode, rosnące króliczki (mniej więcej do 8 miesiąca) mogą dostawać większe porcje. Ważne jest, aby były one podawane o stałych porach, do których króliki się przyzwyczajają.

Króliczkom podajemy świeżą karmę dwa razy dziennie.

Na śniadanie podajemy suchą karmę, granulat lub mieszanką ziaren.
Nie stosujmy zasady pustej miski przez cały dzień, woda i siano również bez ograniczeń.
Wieczorem podajemy zielonkę, warzywa i granulat.

Nie mogę wymienić konkretnej ilości w gramach granulatu ( około 40g odpowiada to 2 łyżkom stołowym) na kilogram wagi ciała królika, jabłka około ćwiartki, marchewka 2 - 3 cm. Początkowo należy dać większe ilości a następnie stopniowo zmniejszać, aż do określenia właściwej porcji.

Orientacyjne dawki żywnościowe na dobę dla dorosłego królika
miniatury ważącego około 900 gram.

Przykład 1
pasze zielone od 300 do 400 g
Przykład 2
pasze zielone 150 g
siano 50 g
pasza treściwa 10 g
Przykład z dodatkiem warzyw okopowych
warzywa okopowe 100 g
siano 100 g
pasze treściwe 10 g

Tabela - Maria Taborska "Królik miniaturowy" str.71

Marchewka jest wprawdzie przysmakiem ale podana w większej ilości działa przeczyszczająco. Nie należy podawać jej więcej niż raz dziennie przykładowo jeden centymetr małej marchewki. Jedyną rzeczą godną polecenia jest specjalna, królicza kostka wapna, o ile królik ją skosztuje, mój Trunio woli obgryzać gips ze ścian. Nie dość, że uzupełnia taka kostka ewentualne niedobory mikro i makroelementów to jeszcze podczas jej gryzienia królik ściera sobie siekacze. Dodatkową "tarką" mogą być opisane powyżej gałązki drzew i krzewów.

Króliki powinny mieć też stały dostęp do świeżej wody. Nie muszą jej pić w dużych ilościach (zwłaszcza wtedy, gdy w ich menu jest dużo soczystych warzyw czy owoców), ale zawsze powinny mieć możliwość napicia się jej. Woda pomaga im w trawieniu (przesuwaniu pokarmu w układzie pokarmowym), przemiany chemiczne składników odżywczych mogą odbywać się jedynie wtedy, gdy są rozpuszczone, a fizjologicznym rozpuszczalnikiem jest właśnie woda. Jest ona niesłychanie ważna w utrzymaniu prawidłowej temperatury ciała (pochłania nadmiar ciepła w organiźmie) i pracy nerek.

Zapotrzebowanie królików na wodę wynosi:

-samice i samce w okresie spokoju płciowego - 0,3 - 1.0 litra/na dobę,
-samice ciężarne i do 21 dnia latacji - 0,7 - 1,2 litra/na dobę,
-samice odchowujące młode od 21 dnia po odsadzeniu- 0,9 - 1,5 litra/ na dobę,
-młode króliki po odsadzeniu do 3 m-cy- 0,2 - 05 litra/ na dobę,

Odnośnie opinii które są zawarte na niektórych stronach www o hodowli króliczków, a zawierają one dokładne opisy diety dla królika, to uważam, że są one przesadnie nastawione na udzielanie dziennych dawek pożywienia, przesadne ograniczenie dostępu do granulatu bo królik według niektórych "nie powinien mieć w klatce w misce granulatu przez cały dzień" jest to bardzo rygorystyczna dieta, nie należy zapominać, że królik królikowi nie jest równy, ustalenie 20 g dawki dziennej granulatu dla królika o wadze 1 kg jest prawidłowe ale dla ważącego 3 kg, to dla tego drugiego jest to po prostu głodówką, należy również zwrócić uwagę na wiek królika, młody dorastający w wieku do ośmiu miesięcy potrzebuje większe dawki pożywienia, później możemy ograniczać pokarm zwracając uwagę na wagę królika aby go nie zapaść, w wieku powyżej sześciu lat należy traktować go jako seniora i podawać pokarm regulując jego dawki również w zależności od wagi. Dlatego uważam, że prawidłowym działaniem każdego opiekuna będzie cykliczne ważenie królika aby mieć pewność co do sposobu zastosowanego odżywiania. W moim przypadku regulacją wagi jest stały pobyt królika na mieszkaniu a w lecie na działce, ruch i swoboda jest wyśmienitym regulatorem wagi królika. Na stronie

Polecam wszystkim opiekunom książkę Pani Marii Taborskiej "Królik Miniaturowy" opisująca hodowlę oraz produkty żywnościowe jakimi należy karmić królika. Dział Literatura to pełna lista książek które zawierają informacje na temat prawidłowej opieki nad królikiem.

Sam osobiście nie polecam podawania królikowi niczego do czego nie ma dostępu żyjąc w naturze. Nie uważam za rozsądne podawanie królikowi słodyczy, jogurtów czy innych pokarmów z którymi nie zetknął by się na wolności. Zapewniam, że mój Trunio od 1995 roku nie miał ograniczeń pokarmowych, nigdy nie przekroczył wagi 1,7 kg. (choć czasami po zjedzeniu tapet zapadał na zaburzenia układu pokarmowego ale dajemy sobie z tym radę, wspomnę tutaj o wyśmienitym działaniu na takie dolegliwości siemienia lnianego oraz rozgotowanych płatków owsianych) ale to już historia. Jednak ten sposób przy problemach z układem trawiennym stosuję i polecam każdemu opiekunowi. Dla dobra mojego króliczka zlikwidowałem w listopadzie 2003 roku tapety w mieszkaniu, robiłem gładź gipsową i malowanie farbami emulsyjnymi, jednak on przerzucił się na skrobanie gipsu ze ścian. (Dopisek 2005) Stwierdzam jednak stanowczo, że mój Trunio był wspaniałym królikiem, po jego odejściu nowa królica o imieniu Trunia jest niszczycielskim futrzastym demonem, tyle szkód ile ona wyrządziła w ciągu rocznego pobytu u mnie to Trunio nie zrobił ani połowy za dziewięc lat. Przez ponad 10 lat pobytu z królikami potwierdza się moja teza, iż są to zwierzątka nieprzewidywalne. Kupując królika każdy opiekun musi sobie zdać sprawę co go może czekać.

Działka jako baza pokarmowa dla naszych uszatków i nie tylko.

Na stronie jest dział działka, do szczęśliwych amatorów hodowców zaliczyć można osoby które posiadają własne działki lub ogrody przy domu. Dysponując działką nie musimy kupować wielu pokarmów roślinnych gdyż dostarczy ich nam kawałek uprawnej ziemi. Działka jest bazą żywnościową przede wszystkim dla ludzi, dla opiekuna i jego rodziny, a w drugiej kolejności dla zwierząt a może odwrotnie. Zaczynamy wczesną wiosną, przy prześwietleniu drzew daje nam to większe i mniejsze gałązki, małe gałązki grusz czy jabłoni nadają się do podania królikowi, świnkom morskim czy chomikowi. Chętnie zjadać je będzie papuga, jej możemy podać grubszą gałąź i będzie miała zajęcie na kilka dni przy zdejmowaniu kory.

Często już w końcu marca, a z pewnością w kwietniu, przygotowujemy grządki pod pierwsze zasiewy. Wyrwane chwasty, wiosenna młoda pokrzywa, lebioda, krwawnik i wszędobylski mniszek są świetną zieloną karmą. W kwietniu wysiewamy szpinak, rzodkiewkę, sałatę, w rozsadniku siejemy kalarepę, dynie, kabaczki, będziemy je przerywać w maju. Młode roślinki na pewno będą smakować naszym zwierzętom.

Przykładowy spis warzyw stosowany w króliczej diecie :

- sałata rzymska, zwykła (bardzo ciemna) i czerwonolistna, podawać bez przesady,
nie podawać sałaty lodowej ani zwykłej o jasnych liściach,
- endywia,
- cykoria,
- mlecz,
- zwykły brokuł,
- natka pietruszki i marchwi,
- pietruszka
- marchew
- kiełki słonecznika,
- koperek,
- liście rzodkiewki [latem],
- lucerna,
- kilka łuskanych pestek dyni,(okazjonalnie)
- słonecznik łuskany,
- burak ćwikłowy, małe ilości,
- liście buraka ćwikłowego,
- rzeżucha,
- kalarepa, Trunio dostaje liście przez cały rok,
- seler,
- szpinak,
- zioła: mięta, bazylia, rumianek, koperek ogrodowy, lubczyk, szałwia, bylica piołun, ogórecznik,

Owoce, traktujemy jako przysmaki bardzo dokładnie racjonowane, należy pamiętać iż każdy królik ma inny smak i swoje upodobania, poniższy wykaz nie jest żadnym obowiązkiem dla królika, mój królik nie spróbował ani jednego owocu za wyjątkiem jabłka i listków malin, dlatego należy sprawdzić co królik zaakceptuje :

- awokado,
- kiwi,
- maliny, Trunio jada na wiosnę same młode listki,
- gruszka,
- ananas,
- truskawki,
- jagody,
- brzoskwinie,
- czereśnie,
- jabłka,
- melon,
- mango,
- żurawiny,
- pomarańcz,
- grapefruity,

Ciekawostki :

Miąższ ananasów zawiera około 10 - 15% cukrów (połowę stanowi sacharoza, resztę - glukoza i fruktoza). Po wysuszeniu ilość cukru wynosi 70%. W świeżym ananasie znajduje się 12 - 40 mg/ 100 g witaminy C, w suszonym występują tylko jej śladowe ilości. Owoc zawiera także witaminę A, B, PP wapń, żelazo oraz bromelinę - enzym rozkładający białko (ułatwia trawienie pokarmu), posiadający działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe (używany w kosmetyce w kremach przeciwko cellulitis). Ze względu na obecność tego enzymu ananas dodany do galaretki uniemożliwi jej zestalenie się. Intensywny zapach ananasa pochodzi od estru metylowego kwasu masłowego. Świeże owoce i nie konserwowany sok ananasowy posiadają znaczenie lecznicze przy niestrawnościach i słabym wydzielaniu soków trawiennych. Korzystnie też działają na nerki, naczynia wieńcowe i serce. Pomocne także może być spożywanie ananasa przez osoby ze schorzeniami wątroby. Działanie przeciwzapalne i likwidujące obrzęki powoduje, że można ananasa przykładać na miejsca stłuczone, opuchnięte, na ropiejące krosty, wypryski skórne. Niedojrzałe owoce i sok z liści (posiadający działanie przecirobacze) są zakazane dla kobiet ciężarnych, bowiem mogą spowodować poronienie.

Miąższ awokado stanowi bardzo ceniony produkt odżywczy, gdyż składem różni się znacznie od innych owoców. W jego składzie znajduje się około 30% łatwo przyswajalnego tłuszczu (dlatego swą konsystencją przypomina masło), około 2% białka, karoteny, witaminę C (6mg/100g), witaminy E,K,H,PP, z grupy B, natomiast prawie zupełnie nie ma w nim cukrów (szczególnie cenią go więc diabetycy).Miąższ w dojrzałym owocu ma mazistą konsystencję, a w smaku przypomina orzech włoski. 100 g owocu dostarcza 130 - 240 kalorii/ 550 - 1000 dżuli. Awokado jest zalecane dla ludzi cierpiących na anemię, nadciśnienie oraz cierpiących na dolegliwości żołądkowe związane ze zbyt małym wydzielaniem soków trawiennych. Właściwości lecznicze posiadają również liście awokado stosowane przy lekkich zatruciach pokarmowych, nudnościach i wzdęciach.

Miąższ owoców pomarańczy zawiera do 12% cukrów, około 2% kwasu cytrynowego, witaminę C (do 65 mg%),witaminę A, z grupy B, P, kwas foliowy (aż 37 mikrogramów w 100g owocu, co stanowi największą ilość spośród innych owoców), a także składniki mineralne (fosfor, potas, wapń, magnez, sód, cynk, żelazo) oraz pektyny. Łupina oraz liście są bogate w olejki eteryczne, pektyny, karoteny i kwas pomarańczowy - posiadające działanie przeciwmiażdżycowe, zapobiegające procesom gnilnym w jelitach,a także wzmagające czynność jelit.

100 g (połowa) świeżego jabłka zawiera;

Lubisz jabłka, więc zapewne wiesz, że:
pektyna z jabłek pomaga utrzymać równowagę jelitowa. Błonnik oczyszcza przewód pokarmowy, wspomaga wydalanie cholesterolu i blokuje wchłanianie w jelitach toksycznych metali ciężkich.

witamina B1 0,02-0,06 mg
witamina B2 0,01-0,05 mg
witamina B3 0,10-0,50 mg
witamina B5 0,05-0,13 mg
witamina B6 0,04-0,06 mg
inosital 11 mg
kwas foliowy do 0,008 mg
witamina C 5-35 mg
witamina E 0,30-0,80 mg
witamina H do 0,0035 mg
potas 100-180 mg
fosfor 10-15 mg
wapń 6-8 mg
magnez 3-6 mg
siarka 2-6 mg
chlor 1-5 mg
żelazo 0,30-0,60 mg
bor 0,20-0,30 mg
krzem 0,10-0,20 mg
mangan 0,03-0,10 mg
cynk 0,02-0,07
miedź 0,02-0,04 mg
fluor 0,005-0,01 mg
jod 0,001-0,002 mg
selen 0,001-0,002 mg
molibden 0,0002-0,001 mg
woda 80-88 %
kcal/kJ 40-60/190-250
białko 0,20-0,40 %
tłuszcz 0,30-0,50 %
cukier 8-16 %
kwasy 4-12 %
pektyny 0,1-1,5 g
polifenole 0,1-1,1 g

Dane liczbowe w tabeli zaczerpnięte z "Obstbau" 9/2001

Ilość wapnia w warzywach i owocach (mg na 100g);

nektarynki 4 (mg)
babka 7
jabłka 7
brzoskwinie 8
śliwki 14
ananas 16
morele 17
czereśnie 17
sałata głowiasta 20
woda Multi Vita 21,2
truskawki 24
cykoria 26
buraki 29
woda Polanica Zdrój 30
brukselka 31
jabłka suszone 31
pietruszka korzeń 39
kiwi 40
marchew 41
pomarańcze 42
jeżyny 44
seler liściowy 50
rodzynki sułtanki 52
figi 54
kalarepa 68
seler korzeń 80
morele suszone 82
rodzynki koryntki 95
orzechy włoskie 98
nasiona słonecznika 100
brokuły 105
mniszek lekarski 158
pokrzywa 190
figi suszone 190
siemię lniane 198
jarmuż 212
rzeżucha 214
orzechy laskowe 225
pietruszka nać 245
migdały 252
owoce dzikiej róży 257
nasiona sezamu 783

Źródło: "Die Grosse GU Nahrwert- und Kalorien- Tabelle" autorzy: prof dr Ibrahim Elmadfa prof dr Erich Muskat polskie wydanie: Muza S.A. Wa-wa 2001

Czekolada.

Opisują na forum opiekunowie jak ich króliki lubią strasznie czekoladę. Podaję przykładowe rodzaje pokarmu dla królika, zwracam uwagę, iż krolik nie powinien dostawać słodyczy, może ta krótka informacja o czekoladzie spowoduje zastanowienie przed podaniem następnego kawałka czekolady królikowi. Zdarza się bowiem, że ta sama substancja jest dla człowieka obojętna, a dla królika stanowi truciznę. Tak jest z czekoladą - zawiera ona toksyczną dla królików theobromine, związek podobny do kofeiny. Theobromina występuje w kakao, coli, herbacie, czekoladzie, przy czym jej zawartość jest różna w różnych rodzajach czekolady. Substancja ta, wywołując u królika nadmierne wydzielanie adrenaliny, powoduje zmniejszenie dopływu krwi do mózgu, zmiany rytmu serca, może wywołać atak serca i inne stanowiące zagrożenie życia problemy. Syndromy zatrucia czekoladą to nadmierne ślinienie, nadmierne oddawanie moczu, rozszerzenie źrenic, przyspieszone bicie serca, biegunka, nadaktywność, napady drgawek (jak przy padaczce), śpiączka, a w końcu śmierć.

Teobromina - Z Wikipedii, wolnej encyklopedii.

en:Theobrominefr:Th鯢rominede:Theobromin Teobromina, 3,7-dwumetyloksantyna (C7H8O2N4) jest alkaloidem purynowym znajdującym się w ziarnach kakao (ok. 1,8%). W stanie czystym jest białawym, gorzkim proszkiem sublimującym w temperaturze 295°C. Budowa teobrominy jest zbliżona do dwóch innych alkaloidów purynowych : kofeiny i teofiliny. Dawniej teobromina była stosowana w medycynie jako środek nasercowy i moczopędny oraz w astmie oskrzelowej.

Zalecane witaminy

Najwięcej witamin zawierają warzywa i owoce świeże. W warzywach najwięcej mamy witaminy C, prowitaminy A ( karoten ) i witaminy E. Dużą ilość witaminy C zawiera pietruszka naciowa, jarmuz, koper, kapusta brukselska. Źródłem karotenu są; marchew, pietruszka, koper, szczaw, sałata. Warzywa zawierają także inne witaminy i prowitaminy niezbędne do prawidłowego funkcjonowania króliczego organizmu.

Sałata rzymska

Jest to ulubiony przysmak króliczka, lecz pamiętajmy że nie podajemy sałaty bez uprzedniego umycia i starannego wysuszenia. Podawanie sałaty w dużej ilości jest skodliwe. Sałata rzymska tworzy luźne, wydłużone główki. Liście są kruche, mięsiste.

ODMIANY:

Paryska Zielona; tworzy kulistoowalne główki średniej wielkości, dobrze zwinięte. Liście wewnętrzne są soczyste, delikatne o słodkawym smaku.

Kędzierzawa Żółta; odmiana wczesna,liście średniej wielkości o powierzchni lekko falistej, o brzegach mocno powycinanych, barwy Żółtozielonej.

Amerykańska Brązowa; odmiana średnio późna, liście duże silnie pofałdowane, na ich powierzchni widoczne liczne pęcherzyki, barwa liści żółtozielona, liście zwrócone do światła zabarwione są na kolor brązowoczerwony.

Treść opracowałem na podstawie materiałów szkoleniowych z Zootechnicznego Zakładu Doświadczalnego Instytutu Zootechniki w Chorzelowie specjalizującego się w hodowli królików, wydanie "Nowoczesne zasady żywienia królików". Artykuł "Zapotrzebowanie królików na składniki pokarmowe" napisał dr inż. Paweł Bielański.

Zioła, sole mineralne oraz witaminy niezbędne dla królika

Charakterystyka składników pokarmowych

Białka

Białka są podstawowym materiałem budulcowym tkanek zwierzęcia i głównym składnikiem jego produktów. Białkami są enzymy, niektóre hormony oraz ciała odpornościowe. Wszystkie białka zbudowane są z aminokwasów, których zawartość i stosunki ilościowe bywają bardzo różne. Stąd wynika swoistość ratunkowa białek roślinnych i zwierzęcych. W skład białek wchodzi około 20 rodzajów aminokwasów. Te z nich, które nie mogą być wytworzone przez organizm zwierzęcia i muszą być dostarczane w gotowej postaci, nazywane są egzogennymi lub niezbędnymi. Dla królików są to: walina, leucyna, izoleucyna, treonina, lizyna, metionina, histydyna, tryptofan i arginina. Pozostałe aminokwasy, które organizm zwierzęcia może sam wytwarzać, noszą nazwę endogennych. Wartość biologiczna białka zależy od jego składu aminokwasowego. Białka zawierające aminokwasy egzogenne nazywa się biologicznie pełnowartościowymi. Udział białka w żywieniu królików określa się na podstawie ich potrzeb bytowych i produkcyjnych. Ogólnie przyjmuje się, że dorosłe króliki powinny otrzymywać w dziennej dawce pokarmowej nie mniej niż 12% białka ogólnego (surowego), a rosnąca młodzież —17%. Nadmierna ilość białka w karmie (powyżej 17% dla zwierząt i dorosłych i 22% dla rosnącej młodzieży) nie jest pożądana, gdyż na skutek dużego obciążenia wątroby i nerek produktami przemiany materii może doprowadzić do naruszenia równowagi w organizmie zwierzęcia.

Tłuszcze

Tłuszcze stanowią dla organizmu zwierzęcia główny rezerwuar energii i jedyny rozpuszczalnik witamin A, D, E i K, umożliwiający ich przyswajanie. Tkanka tłuszczowa tworzy się głównie w wyniku przemian węglowodanów. Jej tworzeniu się sprzyja nadmiar składników pokarmowych podawanych zwierzęciu w paszy w stosunku do jego zapotrzebowania. W żywieniu królików większe dawki tłuszczu powinna otrzymywać rosnąca młodzież niż zwierzęta dorosłe. W żywieniu dorosłych królików wystarczy zawartość 3 - 5% tłuszczu surowego w dziennej dawce pokarmowej, natomiast młodzież wymaga zawartości 4 - 8%, najwięcej w okresie odsadzania. Obecność tłuszczu w karmie poprawia jej smakowitość, wpływając równocześnie na zmniejszenie jej zużycia. Niedobór tłuszczu w karmie pozbawia zwierzę podstawowego źródła energii, prowadząc w końcowym efekcie do wychudzenia. Nadmiar tłuszczu podawanego w paszy, jeśli występuje przez dłuższy okres, także może okazać się szkodliwy dla zdrowia zwierzęcia, wywołując np. zwyrodnienie wątroby lub zmiany odczynu krwi.

Węglowodany (cukrowce)

Węglowodany wchodzą w skład zarówno związków bezazotowych wyciągowych, jak i włókna surowego. Do bezazotowych wyciągowych należą węglowodany łatwo strawne i o dużej wartości energetycznej, w tym skrobia. W organizmie zwierzęcia zużywane są one prawie całkowicie na pokrycie potrzeb energetycznych. Ich nadmiar ulega przetworzeniu na tłuszczową tkankę zapasową oraz odkłada się w wątrobie jako glikogen, stanowiący substancję zapasową wykorzystywaną przez organizm w okresach niedoborów paszowych. Spośród składników włókna surowego strawna jest tylko celuloza na skutek działania flory bakteryjnej jelita ślepego. Strawność jej dla królików wynosi 40 - 80%, zależnie od stopnia zdrewnienia roślin. Najwyższą strawność ma włókno surowe w roślinach młodych. Jeżeli ilość włókna w dawce pokarmowej jest optymalna, wpływa to korzystnie na przebieg procesów trawiennych przez ułatwianie przenikania soków trawiennych do miazgi pokarmowej i pobudzanie perystaltyki jelit. Zbyt duża ilość włókna w paszy wpływa na obniżenie strawności wszystkich zawartych w dawce pokarmowej składników odżywczych, zmniejszając przez to efektywność żywienia.

Woda

Podstawowy składnik organizmu zwierzęcia stanowi woda. Krew zwierzęcia zawiera jej 80%, a skóra i narządy wewnętrzne 50 - 80%. Ograniczenie podawania zwierzęciu wody ma dla niego groźniejsze następstwa niż głodowanie. Głodujące zwierzę może utrzymać się przy życiu mimo spadku masy ciała o 50%, gdy tymczasem utrata ponad 10% zawartości wody w organizmie może już być przyczyną śmierci. Organizm sam reguluje ilości wody na właściwym poziomie. W zależności od utraty wody (w moczu, kale i pocie) królik odczuwa pragnienie i odpowiednio dużo pije. Szczególnie dużo wody potrzebują króliki żywione paszami suchymi jako monodietą, w okresie upałów oraz samice kotne i karmiące. Niedostateczne pojenie samic w tym czasie bywa często przyczyną poronień i zjadania noworodków. Obfitego pojenia wymaga także rosnąca młodzież. Króliki piją wodę w dowolnych porach dnia. Przy żywieniu tradycyjnym, tj. z udziałem pasz objętościowych soczystych, dorosły królik ras średnich wypija do 0,25 l wody na dzień, natomiast samica w końcowym okresie ciąży i w czasie laktacji l - 2l wody. Królik żywiony paszami suchymi wypija dziennie około 100 cm3 wody na l kg żywej wagi (Kaługin). W literaturze spotyka się zalecenia, aby królikom rosnącym żywionym takimi paszami w wieku około 3 miesięcy podawać do picia każdemu około 0,5 l wody na dzień,samicom wysokokotnym około l l, a samicom karmiącym 7 - 8 królicząt od 3 do 4 l wody.

Składniki mineralne

Składniki mineralne odgrywają istotną rolę w procesach budowy, wzrostu i rozwoju organizmu. Szczególnie duże znaczenie mają dla zwierząt rosnących oraz w okresach rozpłodu i laktacji. Niedobór składników mineralnych prowadzi szybko do zaburzeń procesów życiowych, ale również nadmiar niektórych z nich może oddziaływać toksycznie na ustrój zwierzęcia. W poszczególnych paszach udział tych składników jest różny, co w dużym stopniu jest uzależnione od występowania ich w glebie. Składniki potrzebne zwierzęciu w większych ilościach nazywa się makroelementami, natomiast niezbędne w ilościach niewielkich mikroelementami lub pierwiastkami śladowymi. Do makroelementów należą wapń, fosfor, sód, potas, chipr, żelazo, magnez i siarka. Najważniejszymi mikroelementami są: miedź, cynk, kobalt, mangan, fluor i jod.

Makroelementy. Podstawowe znaczenie mają tutaj wapń, fosfor i sód. Wapń (Ca) i fosfor (P) występują prawie we wszystkich tkankach. Zawartość ich stanowi 65 - 70% całej ilości substancji mineralnych w organizmie zwierzęcia. Największa jest w tkance kostnej: zawiera 99% całej ilości wapnia i 80% fosforu. Mleko królicy zawiera średnio 0,65% Ca i 0,44% P. Sole wapnia i fosforu są konieczne dla normalnego wzrostu, prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i układu krążenia oraz utrzymania na właściwym poziomie krzepliwości krwi. Na stopień przyswojenia wapnia i fosforu ma wpływ witamina D. Niedobór tych pierwiastków powoduje zahamowanie wzrostu i zniekształcenia krzywicze (rachityzm) u zwierząt rosnących oraz ogólne rozmiękczenie kości (łomikost) u zwierząt dorosłych. U samic kotnych może być przyczyną poronień i wydania na świat bardzo osłabionych noworodków, niezdolnych do utrzymania się przy życiu. Zapotrzebowanie zwierząt na wapń i fosfor jest więc szczególnie duże w okresie rozrodu, laktacji i wzrostu. Istotne jest, aby ilość fosforu w dawce nie przekraczała 60 - 70% ilości podawanego wapnia.

Sód (Na) i potas (K) regulują ciśnienie osmotyczne w komórkach organizmu, a także wzrost i funkcjonowanie mięśni. W organizmie zwierzęcia musi być zachowany właściwy stosunek ilościowy tych pierwiastków, a ponieważ pewne rośliny zawierają dużo potasu, konieczne jest uzupełnienie ilości sodu przez dodawanie zwierzętom do paszy soli kuchennej (Nad). Ma to szczególnie istotne znaczenie dla zwierząt w okresie rozrodu, laktacji i wzrostu.

Chlor (Cl) w połączeniu z sodem występuje w paszach w postaci chlorku sodu. Jest składnikiem wydzielanego w żołądku kwasu solnego (HCL), który odgrywa dużą rolę w procesach trawiennych. Chlor działa także regulujące na ciśnienie osmotyczne komórek ustroju zwierzęcia. Brak chloru w organizmie powoduje zaburzenia trawienne oraz upośledzenie pracy mięśni.

Żelazo (Fe) jest niezbędnym składnikiem hemoglobiny krwi i niektórych enzymów. Niedobór tego pierwiastka powoduje niedokrwistość (anemię), na którą szczególnie łatwo zapada młodzież, gdyż mleko samic, zwłaszcza w późniejszym okresie laktacji, zawiera zwykle niedostateczną jego ilość. Dodatek preparatów zawierających związki żelaza (Bioferron, Ferrodex, Taferron i in.) jest więc szczególnie istotny w żywieniu młodych królików.

Magnez (Mg) występuje w organizmie zwierząt łącznie ze związkami wapnia, tj. głównie w tkance kostnej (zawierającej 70% całej ilości Mg), a także w płynach ustrojowych. Niedobór magnezu powoduje skutki podobne jak niedobór wapnia.

Siarka (S) występuje głównie w niektórych aminokwasach (metionina, cystyna, cysteina) wchodzących w skład białek zwierzęcych. Najwięcej znajduje się jej we włosach. Z pasz stosowanych w żywieniu królików najwięcej siarki zawierają mączki zwierzęce oraz ziarno roślin motylkowych (groch, bobik, peluszka, soja). Niedobór siarki w diecie królików powoduje upośledzenie wzrostu i rozrodu oraz łamliwość, wypadanie lub tzw. samostrzyżenie włosów.

Mikroelementy.

Miedź (Cu) bierze udział w syntezie hemoglobiny. Jej brak może wywołać anemię i lizawość. Pierwiastek ten ułatwia przyswajanie żelaza i jest konieczny w procesach utleniania tkankowego oraz do syntezy melaniny — pigmentu (barwnika) skóry i włosów. Niedobór miedzi wywołuje zahamowanie wzrostu, kulawiznę, obrzęki stawów, zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego i inne.

Cynk (Zn) wchodzi w skład licznych enzymów, uaktywnia niektóre hormony (m.in. płciowe) i jest niezbędny w oddychaniu tkankowym. Brak cynku w organizmie powoduje zahamowanie wzrostu zwierząt, osłabienie aktywności płciowej i wypadanie włosów.

Kobalt (Co) działa na krwiotwórczą czynność szpiku kostnego oraz pobudza wzrost i produkcyjność mięsną zwierząt. Ważna rola kobaltu polega na jego udziale w syntezie witaminy B3. Jeżeli żywimy króliki dużą ilością pasz ubogich w ten pierwiastek, jakimi są np. owies i siano, konieczne jest wtedy dodawanie związków zawierających kobalt, np. chlorku kobaltu.

Mangan (Mn) bierze udział w przemianie białek i węglowodanów. Jego dodatek do paszy wpływa korzystnie na rozród i wzrost zwierząt.

Fluor (F) występuje głównie w zębach i kościach zwierząt. Ilość jego w paszach jest zwykle wystarczająca. Nadmiar fluoru może działać ujemnie na przemianę materii.

Jod (J) wchodzi w skład hormonów tarczycy, kierujących procesami rozrodu, wzrostu i przemiany białkowej. Brak jodu w paszach wywołuje niedoczynność tarczycy, objawiającą się powstawaniem tzw. wola. Schorzenie to pojawia się najczęściej w rejonach podgórskich, gdzie gleby są ubogie w jod, którego niedobór występuje także w paszach. Zapobieganie temu schorzeniu polega na dodawaniu w paszy niewielkiej ilości jodku potasu lub podawaniu zwierzętom jodowanej soli kuchennej.

Charakterystyka składników pokarmowych wg - "Racjonalny chów królików" R. Kopański.

"Magazyn Weterynaryjny" artykuł o racjonalnym żywieniu królików Dr inż. Jan Zając Instytut Zootechniki, Balice k. Krakowa. (grudzień 2006 rok)

Żywienie jest jednym z czynników decydujących o szybkości rozwoju i wzrostu masy ciała zwierzęcia, jak również o jakości jego futra. Od żywienia zależy także wartość rozpłodowa zwierząt. Zła karma obniża zdolność do zapłodnienia, działa ujemnie na mleczność samic i często jest przyczyną rodzenia słabego potomstwa. Ponadto żywienie wpływa decydująco na stan zdrowotny zwierzęcia, jak i uzyskanego od niego potomstwa. Niedobór niezbędnych składników w karmie zmienia przebieg procesów biochemicznych, wywołując zaburzenia w czynnościach życiowych narządów i układów, oraz obniża w znacznym stopniu odporność na choroby zakaźne.

Stymulatory wzrostu W ostatnich latach podjęto próby produkcji preparatów opartych o bakterie kwasu mlekowego, określanych ogólnie terminem probiotyki. Po podaniu tych preparatów zwierzętom następuje zakwaszenie treści przewodu pokarmowego, stabilizacja flory jelita oraz zahamowanie rozwoju Escherichia coli, a w rezultacie ograniczenie chorób przewodu pokarmowego, zwiększenie przyrostów masy ciała oraz lepsze wykorzystanie składników pokarmowych paszy. Bakterie zawarte w probiotykach produkują substancje o działaniu antybiotyków - metabolity zdolne do neutralizacji, względnie zahamowania produkcji toksyn bakteryjnych.

Zastosowanie probiotyku ma za zadanie zmniejszenie strat królików w okresie okołoodsadzeniowym, które są w tym czasie największe. Związane to jest nie tylko ze stresem zwierząt odsadzanych od matki, ale również z innymi czynnikami. W okresie okołoodsadzeniowym następują zmiany warunków bytowania młodych królików. Od 21. dnia ich życia następuje gwałtowne obniżenie mleczności samic, tym samym zmniejsza się ilość witamin i związków mineralnych otrzymywanych przez króliczęta. Równocześnie między 3. a 6. tygodniem życia pH w żołądku zwierząt obniża się gwałtownie z 3,5 do 2 (Cheeke, 1987), co może być jednym z powodów zaburzeń w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. Podawanie w tym okresie preparatów probiotycznych powoduje szybkie namnażanie właściwej mikroflory bakteryjnej w żołądku, a głównie w jelicie ślepym, wpływając na lepsze wykorzystanie paszy (którą króliczęta już zaczynają pobierać), w szczególności włókna surowego oraz obumarłych bakterii i pierwotniaków.

Bazując na wcześniej podanych przesłankach, w Instytucie Zootechniki przeprowadzono badania nad możliwościami wykorzystania krajowego preparatu probiotycznego w żywieniu królików i jego wpływem na wskaźniki produkcyjne. Bielański i in. (1998), stosując w okresie tuczu młodzieży króliczej krajowy preparat bakteryjny noszący nazwę probiotyk Bb, stwierdzili, że zwierzęta żywione paszą z dodatkiem tego preparatu szybciej przyrastały, zużywały mniej paszy na 1 kg przyrostu masy ciała oraz obserwowano wśród nich mniej upadków.

Preparaty mlekozastępcze Poszukiwanie preparatów mlekozastępczych przeznaczonych do dokarmiania królików było przedmiotem badań przeprowadzonych na fermie królików ZD Chorzelów przez Gacka i Barabasza (1996). Badania wykazały, że jest możliwe dokarmianie królików preparatem mlekozastępczym o następującym składzie: 100 ml mleka krowiego, 15 ml żółtka kurzego, 1 g Polfamiksu F. Podawany preparat powinien mieć temperaturę w granicach 30-35 st. C. Dokarmianie królicząt można prowadzić od 3. dnia ich życia aż do odsadzenia. Ze względu na dużą pracochłonność nie poleca się tej metody do powszechnego stosowania na fermach towarowych. Powinna ona znaleźć zastosowanie w przypadku cennych osobników ze stad elitarnych lub u drobnych hodowców oraz w sytuacjach kiedy mleczność samicy jest niewystarczająca w stosunku do liczebności miotu.

Dodatki smakowe W jednym z doświadczeń żywieniowych przeprowadzonych na królikach, zmierzających do podniesienia atrakcyjności paszy poprzez zmianę jej smaku, wprowadzono dodatek melasy (Gacek i Barabasz, 1996).
Efekty przeprowadzonych badań
Zestawione grupy królicząt do doświadczenia miały w wieku 35 dni wyrównane masy ciała - w I grupie 770 g, a w grupie II 767 g. W wieku 90 dni króliki w grupie I (z melasą) pobierały paszę ze smakiem - chętnie ją wyjadały i uzyskały masę ciała prawie o 100 g wyższą w porównaniu z grupą kontrolną bez dodatku melasy. Lepsze parametry końcowe tuczu królików w grupie I (2459 g) za okres 90 dni życia można przypisać pozytywnemu oddziaływaniu melasy na smakowitość karmy, dzięki któremu króliki nie wygrzebywały jej z korytka oraz lepiej wykorzystywały składniki pokarmowe.

Zużycie paszy na 1 kg masy ciała było niezbyt wysokie, ale zróżnicowane w grupach. Niższym zużyciem paszy o 0,41 kg na 1 kg przyrostu masy ciała w wieku 90 dni charakteryzowały się króliki w grupie I, żywione paszą z dodatkiem melasy, w porównaniu z grupą żywioną paszą bez dodatku melasy. Przedstawiając charakterystykę upadków królików, należy stwierdzić, że były one na podobnym poziomie i wielkością nie różniły się od danych podawanych przez różnych autorów zajmujących się tym zagadnieniem. W innych badaniach żywieniowych na królikach w okresie tuczu jako dodatki smakowe stosowano do karmy 5% dodatek śrut z ziół odpadowych poekstrakcyjnych z przemysłu zielarskiego.

Po przeprowadzonym tuczu królicząt żywionych karmą z dodatkiem ziół okazało się, że powstałe różnice zarówno w średniej masie ciała, jak i przyrostach wagowych oraz w zużyciu paszy były statystycznie nieistotne. Stosowanie ziół nie wpłynęło na zmianę wskaźników produkcyjnych, natomiast obniżyło koszt produkcji granulatu.

Dodatki dietetyczne W żywieniu tradycyjnym w celu uzupełnienia witamin, mikroelementów bądź dla zaspokojenia potrzeby gryzienia (zapewnienia odpowiedniego dobrostanu zwierząt) stosuje się gałązki drzew, takich jak brzoza, wierzba, lipa, morwa, dąb, akacja, osika, sosna, jabłoń, grusza i inne, z wyjątkiem gałązek z drzew pestkowych (śliwa, czereśnia, wiśnia, morela, brzoskwinia). Do najbardziej smakowitych gałęzi drzew i krzewów należą akacja, wierzba, brzoza, lipa, jarzębina i leszczyna.

Zioła, chwasty i niektóre inne rośliny w diecie królików. O przydatności ziół w żywieniu królików szeroko pisze Ocetkiewicz (1961). Mogą być one stosowane przez cały rok w postaci roślin zielonych, suszonych, jak i w postaci sproszkowanej, przydatnej jako posypka do innej, mniej chętnie zjadanej karmy.Wśród ziół na pierwszym miejscu należy wymienić mniszek lekarski (dmuchawiec). Można go stosować przez cały rok. Jest uważany za roślinę mlekopędną. Na skutek dużej ilości składników mineralnych mniszek jest szczególnie korzystną paszą dla samic oraz młodzieży. Do roślin mających wpływ na smakowitość karmy królików należy zaliczyć tymianek. Można go polecić w formie suszonej albo sproszkowanej jako dodatek do mniej chętnie pobieranej paszy. Roślina ta działa również jako środek odrobaczający. Nie należy się obawiać, że zbyt duże dawkowanie wpłynie na smak mięsa, ponieważ tymianek może mu jedynie nadać przyjemny zapach.

Poza tymiankiem trzeba zwrócić uwagę na wartość innych ziół, takich jak koper, anyż, jałowiec (owoce), pietruszkę czy cykorię, które można wykorzystać w żywieniu królików. Pietruszka jest bardzo użyteczna w chwili odsadzenia królicząt od matki, powoduje bowiem łagodne i szybkie zasuszenie samicy. W przypadku gdy pada cały miot, a hodowca nie ma osesków, które mógłby podłożyć osieroconej matce, wówczas podanie pietruszki powstrzymuje wydzielanie mleka. W przeciwieństwie do pietruszki koper wzmaga wydzielanie mleka i należy go podawać przede wszystkim samicom pierwiastkom, aby zapewnić im dostateczną laktację. Wśród roślin korzeniowych na uwagę zasługuje cykoria ze względu na smakowitość. Godnym polecenia środkiem przeciwko biegunce jest tasznik, którego działanie jest bardzo skuteczne. Do wartościowych ziół należą również krwawnik (do czasu zakwitnięcia), cykoria, lebioda (komosa), babka zwyczajna, babka lancetowata, rumianek oraz pokrzywa (podawana w stanie zwiędłym). Można także podawać seler, rzeżuchę ogrodową, mniszek, melisę, rozmaryn, szałwię - wszystkie te rośliny powinny znaleźć się w jadłospisie królików.

Ciekawy artykuł o żywieniu królików.

Co na temat żywienia piszą za granicą ;





Powrót